Tâm sự số 12: Khi thành tích trở thành xiềng xích
(Góc nhìn từ câu chuyện lẩu cá và quy tắc chế biến)
Bức ảnh chụp bởi chị Thảo một dịp cuối tuần chị chở đi chơi
Hi, lại là Trengzie đây.
Cách đây vài năm, mình được bố mẹ giao nhiệm vụ làm món lẩu cá đãi khách mặc dù trước đó chưa từng thử nấu. Với tâm thế của một người mới bắt đầu và có ‘’excuse’’ (biện hộ) nếu nấu dở, mình lục tung các trang mạng tìm công thức mình cảm thấy ưng ý nhất. Mình dùng tất cả các kỹ năng nấu nướng và sự tưởng tượng phong phú cũng như hồi ức về món lẩu cá ngon từng ăn. Sẵn với dòng máu châu Á cùng thêm kỹ năng mà tổ tiên mách bảo, mình tập trung và đặt toàn tâm vào món ăn, tự đặt mình vào vị trí của khách ăn và cuối cùng, sau cả một buổi loay hoay, mình đã hoàn thành thử thách đầu bếp. Khi được khen món nấu ngon, mình thở phào nhẹ nhõm và coi đó như thành tích ‘’để đời’’ cho sự nghiệp lăn vào bếp.
Tuy nhiên, những lần sau làm món lẩu cá, dù có thêm kinh nghiệm xử lý, mình vẫn không thể tạo ra hương vị đúng như lần đầu tiên ấy. Khách ăn vẫn hài lòng về món lẩu nhưng không có sự ngạc nhiên, thích thú và khen ngợi mình nhiều nữa. Mình quá phụ thuộc vào ký ức để tái tạo hương vị tương tự. Thành tích đầu tiên đã trở thành một gánh nặng tinh thần, sự thất vọng và tự đặt ra giới hạn cho bản thân mình. Dành thêm thời gian nhìn nhận sâu hơn vào câu hỏi ‘’Xiềng xích ấy được tạo ra như thế nào’’, mình nhận ra, mình đã không có tinh thần của lần đầu tiên. Mình đã ỷ lại vào kinh nghiệm, nghĩ sẽ lại làm tốt và không tìm tòi thêm cách cải thiện nữa.
Không chỉ riêng nấu ăn, soi chiếu sang những khía cạnh khác, mình cũng từng trong trạng thái ‘’xiềng xích’’ như vậy. Ví dụ, mình từng đạt 8.0 IELTS Writing (8.0 Overall) trong kỳ thi tháng 10/2021 và được rèn viết academic writing tại ULIS nên sự tự tin trong mình khá lớn cho đến khi nhận điểm Trung Bình ở bài viết đầu tiên tại Univeristy of Bristol. Mỗi tình huống, hoàn cảnh là khác nhau, nếu đặt y nguyên trải nghiệm ‘’lần trước’’ vào ‘’lần này’’, mình sẽ không lớn lên được. Mình không bỏ lại những ‘’thành tích’’ phía sau nhưng dần sẽ không buộc chặt chúng trên lưng khi làm bất kỳ việc gì nữa. Mình áp dụng ‘’Quy tắc làm lẩu cá lần đầu tiên’’ (tìm tòi, thử nghiệm, học hỏi, và đôi khi là thay đổi) để phát triển và tiến bộ. Sau cú sốc nhận điểm, mình đánh giá lại bản thân và nhận ra, mình đã dành ít thời gian tìm hiểu tiêu chí chấm điểm, cách đưa nghiên cứu vào bài viết,….Bài viết kết thúc môn mình đạt điểm ‘’Distinction’’ (Xuất sắc), đạt điểm ‘’Merit’’ (Giỏi) tổng kết môn do mình đã áp dụng quy tắc lần đầu tiên. Một ví dụ khác là khi sang Anh, dù từng đạt Á quân cuộc thi ASEAN Youth Speech và làm giám khảo một vài cuộc thi nói, mình bắt đầu lại tìm hiểu cách giao tiếp với mọi người lại từ đầu. Mình kiên nhẫn sửa lỗi (phát âm, cách kể chuyện, thấu hiểu văn hóa…), học hỏi từ bạn bè và dần có thêm nhiều bạn.
Thành tích với mỗi cá nhân sẽ được hiểu theo nghĩa khác nhau, có thể là 1 phút hút cạn một ly trà sữa full topping hay đạt giải thưởng danh giá. Thành tích có sức mạnh kỳ diệu để thúc đẩy con người vượt qua giới hạn. Nó là nguồn động viên mạnh mẽ, tạo động lực để tiến bước và đối mặt với những thách thức khó khăn. Tuy nhiên, khi không biết cách quản lý thành tích, nó có thể dẫn đến sự áp lực và căng thẳng đáng kể. Khi thành tích trở thành xiềng xích, mình quên đi ‘’Quy tắc làm lẩu cá lần đầu tiên’’, có thể tự hạn chế bản thân, sợ thất bại và lo sẽ mất đi những gì đã đạt được.
Hiện tại với mình, quá trình đạt được mục tiêu quan trọng hơn cả mục tiêu chính. Sự hạnh phúc không chỉ đến từ việc đạt được thành tích mà còn từ việc ta biết cách tận hưởng quá trình học hỏi, phát triển và gắn kết với những người xung quanh.
P/s: Ảnh minh họa ''Alice in her wonderland''
Thân ái,
Nhận xét
Đăng nhận xét