Bài viết số 1: Mình đã có việc làm ngay sau khi tốt nghiệp ở UK thế nào?
Phần 1: Review chung về việc làm tại UK và chuẩn bị hồ sơ, tâm lý xin việc
Ảnh được chụp bởi Simon, work buddy của mình trong buổi Welcome Event cho sinh viên quốc tế nhập học tháng 1/2024.
Disclaimer:
1/ Post này chỉ dựa trên kinh nghiệm cá nhân và không mang tính chất khái quát hay tuyệt đối nên chỉ mang tính tham khảo. Mình hiểu tìm việc ở UK là quá trình gian khổ thế nào nên muốn góp một phần nhỏ bé cho các bạn đang và sẽ đi trên hành trình này. Post sẽ có tính liên quan/ hữu ích hơn cho các bạn muốn ứng tuyển vào khối Higher Education (HE), vào các Higher Education Institutions (HEIs) trong nhánh Professional Service.
2/ Mình không làm dịch vụ lấy phí (cũng chưa từng làm) và không cho phép sao chép nội dung dưới bất kỳ hình thức nào.
3/ Vì lý do bảo mật thông tin nên mình sẽ không đăng list interview offer (trừ khi bạn bè nhờ mình giúp đỡ thì mình sẽ chia sẻ qua inbox cá nhân).
Hi, lại là Trengzie đây. Trước khi vào chủ đề chính, mình muốn giới thiệu qua hành trình tìm kiếm việc làm của mình để các cậu hiểu hơn về bối cảnh bài viết. Mình hoàn thành khoá học Thạc sĩ 1 năm vào cuối tháng 9/2023, chính thức có kết quả tốt nghiệp vào cuối tháng 11 và nhận lời mời làm việc vào đầu giữa tháng 12. Trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến khi mình được offer, không tính Easy Apply trên LinkedIn, mình đã nộp gần 100 đơn xin việc và trải qua 16 cuộc phỏng vấn (chủ yếu với các trường đại học). Điều này tức là, mình chưa tốt nghiệp, chưa có visa, chưa có thành phố sinh sống cố định trong thời điểm từ lúc kết thúc khoá học đến khi mình nhận được offer là 3 tháng. Đây cũng là thời gian không dài cũng không ngắn để mình tìm hiểu thị trường lao động và rèn luyện kỹ năng nộp hồ sơ cũng như phỏng vấn. Được rùi, chúng ta vào nội dung chính nha.
Bố cục: Bài viết này gồm 2 phần chính, trong các phần chính sẽ có các ý nhỏ và các đường link liên quan.
I/ GIỚI THIỆU CHUNG
1. Review (rất^n sơ sài) về thị trường lao động tại Anh
Do mình ở Anh chưa đủ lâu và chỉ trong ngành Giáo dục nên mình sẽ không thể (và cũng không dám uhuhu) đưa ra đánh giá chính xác và chi tiết được. Với kinh nghiệm tìm việc rất khiêm tốn của mình trên nhiều website việc làm, , mặc dù làn sóng cắt giảm nhân sự và chính sách nhập cư thắt chặt hơn, vẫn luôn có nhiều job mới tuyển dụng cho sinh viên ngoại quốc chưa và đã tốt nghiệp. Mức lương khởi điểm trung bình dao động tuỳ thành phố, ngành nghề, kinh nghiệm làm việc.
Các cậu tham gia group này để biết thêm thông tin chi tiết từ các alumni đi trước nhé: https://www.facebook.com/groups/ukjobshunters
2. Website tìm kiếm việc làm phổ biến
Các website mình đã dùng là:
+ Career Service của trường
+ Indeed: https://uk.indeed.com/;
+Target jobs: https://targetjobs.co.uk/;
+ Reed: https://www.reed.co.uk/; Student Circus: https://studentcircus.com/
Với khối Higher Education, chủ yếu mình dùng: https://www.jobs.ac.uk/ và LinkedIn.
Ngoài ra, mình có được 2 job referrals nhưng do năng lực và vị trí chưa phù hợp nên mình sẽ để dành cho tương lai.
3. Student visa hoạt động thế nào sau khi kết thúc khoá học?
Một cách khái quát: Với student visa tại Anh, sau khi đã kết thúc khoá học, visa còn hạn thì sinh viên được đi làm full-time và chỉ được apply các vị trí Fixed-term, không được apply Permanent. Với các bạn đã đến hạn kết thúc khoá ghi trong CAS nhưng vẫn còn bài phải thi lại/ nộp lại thì cần xin visa extension trong trường hợp sát ngày BRP hết hạn. Một khi trường đã thông báo lên UKVI cậu đã thành công hoàn thành khoá học và gửi một email xác nhận cho cậu, cậu bắt đầu có thể nộp Graduate Visa. Để làm việc tại UK, cậu cần có National Insurance Number và đưa cho HR share code để HR kiểm tra Right to work. Cậu cũng có thể apply Global Talent Visa nếu đạt yêu cầu hoặc sang Skilled Worker Visa nếu được sponsor.
Để hiểu thêm về right to work các cậu truy cập website:
Student Visa: https://www.gov.uk/student-visa; Graduate Visa: https://www.gov.uk/graduate-visa
Skilled Worker Visa: https://www.gov.uk/skilled-worker-visa; Global Talent visa: https://www.gov.uk/global-talent
II/ CHUẨN BỊ HỒ SƠ XIN VIỆC
1. Tâm lý, tư duy và công cụ hỗ trợ
1.1. Tâm lý và tư duy
Có 6 bài học to lớn mình nhận ra sau rất nhiều lần bị từ chối, đi phỏng vấn ở nơi xa nhưng vẫn không được offer và những ngày không muốn nói chuyện với ai cả:
+ Bị từ chối còn tốt hơn là bị cho ăn 'bơ'.
Ăn bơ là bị ghosting mà ghosting thì sẽ có thể dẫn đến việc mình tự trách rằng liệu mình đã làm gì, mình yếu kém vậy sao nên điều này có thể ảnh hưởng đến tâm lý rất nhiều. Tuy nhiên, giờ mình quen rồi, kệ thui. Người cần và mong muốn mình sẽ khum bơ mình (hiuhiu).
+ Miễn là mình không bỏ cuộc, học từ thất bại và bước tiếp, sẽ luôn có cánh cửa mở ra.
Chiến thuật apply của mình là apply theo đợt, mỗi đợt từ 15-20 đơn vào các trường đại học. Hết một đợt mình sẽ review lại để tìm ra những đơn vào vòng phỏng vấn có những điểm gì chung và khác biệt hẳn so với các đơn còn lại. Mình chỉ tập trung vào khối Higher Education và trên 2 nền tảng chính như mình đề cập trước nên mình có được sự định hướng và không lạc lối. Nếu hết một đợt mà mình chưa nhận được offer nào, mình sẽ dành 2-3 ngày không apply gì cả mà nghỉ ngơi, thư giãn hoặc đi làm (nếu có ca làm). Đôi khi mình nhận được và xin được feedback vì sao mình không được offer và chúng giúp mình hiểu hơn về điểm mạnh, điểm yếu của bản thân cũng như kết nối thêm với các manager trong mảng International Higher Education.
+ Mở rộng mạng lưới và đừng ngại nhờ giúp đỡ
Một trong những điều may mắn nhất mình có được là sự hỗ trợ tuyệt vời từ những người quản lý, những anh chị đi trước và bạn bè. Mình đã dạo nhiều vòng qua các trang mạng, đọc nhiều thông tin, kết nối và có nhiều cuộc trờ chuyện thú vị, bổ ích. Ban đầu mình rất ngại vì sợ làm phiền người khác nhưng dần mình được mọi người động viên và tư vấn nhiều nên mình đã mạnh dạn để 'dám hỏi' hơn. Mình xin gửi lời cảm ơn chân thành đến chị Hong Nhu, tiền bối siêu giỏi và cũng là mentor đồng hành cùng mình từ những ngày đầu bước chân vào con đường tìm việc. Nhờ những thông tin cũng như feedback và mock interview từ chị mà mình mới định hình được mình cần làm gì, tâm lý ra sao và hiểu được khối ngành Higher Education như thế nào. Mình cũng cảm ơn đại ca Donald Nguyen và anh Tuan Vu vì đã kết nối và cho mình thêm nhiều insights về thị trường lao động trong nước và quốc tế.
+ Gia đình là điểm tựa lớn nhất
Nếu không có sự hỗ trợ của ba mẹ, người thân về mặt tinh thần và quỹ Bama Funding, mình sẽ không có được nghị lực và tâm lý vững vàng để vượt qua những khó khăn sau khi hoàn thành xong khoá học. Mình cũng có thêm sự tự tin để 'bỏ ngoài tai' những biến động tiêu cực về tình hình thị trường và tâm lý 'việc này khó lắm, mình không làm được đâu'.
+ Mình tin vào khả năng có thể học hỏi và cải thiện bản thân
Dù đã đọc nhiều post và được chia sẻ rất nhiều về khó khăn cho du học sinh tìm việc ở UK, nhưng mình chỉ tham khảo và luôn nghĩ rằng: Mình không bỏ cuộc nếu chưa hết mình. Mình chưa từng tin mình không kiếm được công việc đầu tiên phù hợp với nguyện vọng và mong muốn của bản thân. Kể cả khi bị từ chối sau khi phỏng vấn, mình hiểu rằng, mình chưa phải là người phù hợp họ tìm kiếm, chỉ cho vị trí ấy và học cách không đánh đồng với vị trí khác. Thêm nữa, khi nhìn vào tấm gương các tiền bối (cả nhỏ, bằng và lớn tuổi hơn), mình có động lực hơn để tin rằng: Mọi thứ đều có thể. Bản thân mình yếu kém điểm nào thì (xin lỗi), nhìn nhận, khắc phục điểm đó. Bản thân mình trội phần nào hơn thì tìm cách phát triển và khai thác nó.
+ Cuối cùng, hãy giữ sức khỏe thể chất và tinh thần khỏe mạnh
Tìm việc được coi là một công việc bán (toàn) thời gian nên nếu không giữ sức khỏe thì có thể sẽ gặp nhiều khó khăn hơn. Mình ứng tuyển vào các thành phố khác nhau ở UK và phải đi lại rất nhiều. Lần mình nhớ đời nhất là đến University of Brighton phỏng vấn trước ngày nộp dissertation 1 ngày, và dành 17 tiếng di chuyển từ Bristol trong điều kiện thời tiết không được tốt. Một lần khác, mình phải từ chối phỏng vấn ở Leeds (Cách Bristol 4 tiếng 30 phút đi tàu) vì mình ốm. Một nhắc nhở cho sức khỏe tinh thần là, trong thời gian tìm việc, nếu có tham gia tổ chức cộng đồng hay dự án phi lợi nhuận nào, hãy cân nhắc và nói rõ với teammate rằng bản thân không thể tham gia nữa hoặc chỉ có thể tham gia ở một mức độ hạn chế nhất định để tránh những hiểu nhầm không đáng có. Khoảng thời gian này, các cậu xác định có thể làm mất lòng ai đó do không thể trả lời tin nhắn, câu hỏi thường xuyên hay hỗ trợ hoạt động gì đó nhưng cậu cần thời gian để ổn định và ưu tiên sức khỏe của bản thân trước nha!
1.2. Công cụ hỗ trợ
+ ChatGPT: gợi ý và cải thiện câu trả lời cho hồ sơ, cover letter, viết email. Mình sẽ có một post khác về cách sử dụng ChatGPT như trợ lý AI hữu ích. Mình không phụ thuộc vào ChatGPT vì sau cùng, mình tin vào trí tuệ và tư duy đánh giá của con người hơn (mình quen với ngôn ngữ sử dụng của ChapGPT đến độ bây giờ mình có thể phát hiện một văn bản thuần túy được tạo ra từ con AI này và có thể giả làm con AI cũng được).
+ Notion: Giúp mình giữ hồ sơ và theo dõi, cập nhật được list xin việc
+ Microsoft Professional Suite: Word để tạo CV và Teams để phỏng vấn
+ Canva: Thiết kế Portfolio
Ngoài ra, các cậu có thể tham khảo công cụ tạo CV và Cover Online (có hoặc không thu phí) (nhưng mình làm thủ công và có sự hỗ trợ của AI)
2. CV
2.1. Template
CV của mình gồm 2 trang, template đơn giản, không có hình ảnh hay màu mè. Mình rất cụ thể và result-driven trong CV (đưa số liệu, ví dụ: Nếu quản lý một team thì team có bao nhiêu người? Nếu thiết kế tài liệu giảng dạy thì chúng về nội dung nào, trên nền tảng nào? Kết quả công việc đó ra sao). Ngoài ra, mình format gọn gàng, các đầu mục thống nhất, kiểm tra kỹ các lỗi chính tả, ngữ pháp và luôn bắt đầu mô tả công việc bằng động từ. Nếu có thể, cậu nên viết CV trong 1 trang và 2 trang là tối đa rồi.
Mình tham khảo trên group Facebook Viet Referral tại link: https://www.facebook.com/groups/140855933170209
Ngoài ra, các cậu có thể dùng CV template của EU tại link: https://europa.eu/europass/en/create-europass-cv
Vì các trường đại học, tuy có cần upload CV nhưng có porrtal riêng để trả lời câu hỏi nên câu hỏi ở portal sẽ đóng vai trò quan trọng hơn. CV giúp mình tiết kiệm thời gian điền đơn.
2.2. Phân chia
Mình có 4 hướng đi nhất định (đều đã được phỏng vấn) nên tạo CV theo 4 hướng đã xác định: Student Recruitment, Marketing and Social Media Officer, Student Advice and Engagement, Learning Design/ Project Delivery. Mình có xin feedback cho một CV tổng hợp (dùng cho nhiều job) để học hỏi cách viết và sau đó, mình tự viết CV, tự sửa. Tips để tự sửa CV là hãy tận dụng Job Description phần Responsibilities và Person Specification để thêm vào CV vì chúng giúp mình có CV đúng trọng tâm và phù hợp với công việc hơn. (Điều này có nghĩa là, với mỗi vị trí ứng tuyển, mình đều sửa lại CV và mình không ngại nếu phải làm như vậy trên dưới 100 lần).
3. Reference
Reference là một mục bắt buộc cần có trong bất kỳ đơn ứng tuyển nào (vào các trường đại học) và nhà tuyển dụng thật sự liên hệ với các referree của mình để xin review.
Thông thường, mỗi đơn sẽ cần từ 2-3 referree là: quản lý trước của mình và giảng viên của mình. Khi mình nhận công việc hiện tại thì referree bắt buộc là quản lý (line manager) của mình trước đó. Vì vậy, trước khi bắt đầu xin việc, các cậu hãy liên hệ, xin hỗ trợ và đồng thuận từ quản lý của mình trước nha. Ở vòng đơn, các cậu chỉ cần điền thông tin referree thui.
Mình may mắn gặp được những người quản lý tận tâm và luôn hỗ trợ hết mình cho thế hệ trẻ. Em xin chân thành gửi lời cảm ơn đến chị Do Phuong Thao, cô Nguyen Thi Hoai Huong, chị Cxl Viêng Hà Trần và Utsa đã là những quản lý tuyệt vời, luôn đồng hành với mình trong con đường sự nghiệp.
Phần 1 đến đây cũng khá dài nên mình xin phép kết thúc tại đây. Phần 2 về kinh nghiệm phỏng vấn sẽ được mình hoàn thành trong tương lai (uhuhu mong sự lười biếng trong mình khum trỗi dậy). Cảm ơn các cậu đã dành thời gian quý giá quan tâm và đọc bài viết của mình. Mình biết kinh nghiệm tìm và làm việc của bản thân hết sức nhỏ bé, nên hy vọng bài viết sẽ góp thêm phần nào về thông tin và kinh nghiệm để các cậu có thể có công việc mong muốn.
Sau cùng, mình xin một lần nữa gửi lời cảm ơn chân thành đến bạn bè, các tiền bối, gia đình đã luôn tin tưởng, hỗ trợ mình để có cơ hội phát triển và thử thách bản thân trong môi trường quốc tế.
P/S: Update nhỏ là mình đang hoàn thiện blog tại địa chỉ:
trengziehomie.blogspot.com (Tổng hợp và sắp xếp lại những blog mình đăng trước đây để các cậu dễ theo dõi hơn)
Chúc các cậu một ngày tốt lành.
Thân ái,
Nhận xét
Đăng nhận xét