Tâm sự số 9: Taylor Swift đã ảnh hưởng đến mình như thế nào? (Phần 1: Lời bài hát của Taylor giúp mình nuôi dưỡng cảm xúc, có lời khuyên hữu ích và cải thiện tiếng Anh như thế nào?)

Văn mẫu tiểu học: Trên thế giới có rất nhiều ca sĩ, nhưng mình thích nhất là chị Thúy Loan!

I/ How I ‘’met’’ my Taylor Swift? (Mình đã ‘’gặp’’ chị Taylor Swift thế nào?

Hi, lại là Trengzie đây. Mình lớn lên chủ yếu với nhạc US, UK cùng Westlife, Michael Jackson, ABBA, The Beatles, Britney Spears,…nên luôn theo dõi và tìm tòi những bài hát mới ra/ hợp gu. Hồi năm 2009, mình không có điện thoại và hay mượn điện thoại của mẹ để nghe nhạc. Tình cờ, playlist phát một bài hát mình chưa từng nghe, cũng chưa biết tên ca sĩ đó. Cảm giác đầu tiên của mình là: Giọng hát thật đặc biệt, bài hát tuy mình không hiểu hết nhưng nó giống như đang kể một câu chuyện theo nhạc. Hơn hết, lời bài hát gây được sự tò mò cho mình khi kể về câu chuyện iu đương tuổi teen lấy hình ảnh ví von của Romeo và Juliet. Đó chính là Love Story. Khi ấy, dù nhìn tên ca sĩ khá xa lạ, mình đã tin rằng, ca sĩ này nhất định sẽ nổi tiếng toàn cầu và Taylor là người đầu tiên cho mình cảm giác như vậy.

Mình chưa nhận là fan cứng nhưng cũng đủ để hiểu về chị ấy trong suốt quãng thời gian từ 2009 - hiện tại (15 năm), từ Fearless đến Midnights and the Eras Tour. Taylor, nhạc và câu chuyện của chị ấy đã theo mình từ những năm tháng học cấp 2 đến khi mình đi làm và góp phần ảnh hưởng đến tư duy cũng như tính cách của mình.

II/ 2 ảnh hưởng lớn nhất về lời bài hát của Taylor Swift đến mình

Sau đây là những điều mà lời bài hát của‘’Rắn chúa’’, ‘’Tiến sĩ’’ Taylor Swift ảnh hưởng đến mình:

1. Sự kết nối và nuôi dưỡng cảm xúc

Điều khiến mình giữ được tình iu với chị suốt 15 chính là việc thông qua những lời bài hát chị viết, mình thấy có sự kết nối, chia sẻ và phần nào đưa cho mình ‘’lời khuyên’’/ ‘’giải thích’’ được cảm xúc của mình. Chị biết cách trò chuyện với người nghe và truyền tải không chỉ vấn đề của chị mà còn của rất nhiều thanh thiếu niên qua âm nhạc. Không phải ngẫu nhiên mà Taylor Swift được trao bằng Doctor of Fine Arts degree tại đại học danh giá New York University và có hẳn các khóa ‘’Taylor Swift học’’ từ Harvard University, Queen Mary University,…Chị không chỉ là một ca sĩ mà còn là một nhạc sĩ sáng tác hầu hết các ca khúc của mình nên dấu ấn và tư duy của chị được thể hiện rất rõ nét và sâu đậm. Lời bát hát như những bài thơ với rất nhiều các dụng ý nghệ thuật và sự chơi đùa với câu chữ. Một trong những điểm đặc trưng của các bài hát do chị sáng tác là đều giữ đoạn ‘’Bridge’’. Bridge được hiểu nôm na là phần chuyến tiếp cuối bài, chỉ xuất hiện một lần, tách biệt về câu từ và nhạc, đóng vai trò đẩy mạnh và kết nối thêm mạch cảm xúc, và không mang tính bắt buộc trong mỗi bài hát. Đây là phần không phải nghệ sĩ nào cũng giữ được và truyền tải thành công. Có lẽ vì vậy, âm nhạc của chị có tính tự sự, da diết, và đẩy cảm xúc lên cao trào, rõ ràng hơn. Ngoài ra, chị không chỉ là một ca sĩ mà còn là một nhạc sĩ sáng tác hầu hết các ca khúc của mình nên dấu ấn và tư duy của chị được thể hiện rất rõ nét và sâu đậm. Lời bát hát như những bài thơ với rất nhiều các dụng ý nghệ thuật và sự chơi đùa với câu chữ. Ví dụ, thay vì nói ‘’I cry’’, chị nói ‘’My tears Ricochet’’, hoặc để nói về sự tan vỡ sau chia tay thay vì nói ‘’You hurt me’’, chị nói ‘’And you call me up again just to break me like a promise’’ trong ‘’All too well’’ (một sự ví von khá thâm sâu truyền tải cả sự hy vọng rồi thất vọng. Mình sẽ phân tích sâu hơn ở ý lớn tiếp theo).

Mình sẽ lấy 3 bài hát đã đồng hành cùng mình suốt năm tháng học sinh làm ví dụ cho Luận điểm 1.

Ví dụ 1: Fifteen (Tuổi 15) (Phát hành 31/08/2009)

Mình nhớ mãi trí óc như phát bài hát ‘’Fifteen’’ trong tất cả những ngày đầu tiên nhập học vào cấp 3, đại học, sau đại học với mở đầu bằng mô tả cảm xúc khi mới bước vào ngôi trường mới trong buổi nhập học đầu tiên:

‘’You take a deep breath and you walk through the doors

It's the morning of your very first day’’

(Tạm dịch: Bạn hít thở sâu và bước qua những cánh cửa/ Đây là buổi sáng đầu tiên bạn nhập học)

Hay bài học chị ấy chiêm nghiệm được ở cuối bài mà nó là key takeaway của mình suốt những năm tháng học sinh để chấp nhận rằng đó là thời gian mình tìm hiểu bản thân muốn trở thành ai và rất bình thường nếu mình phạm sai lầm, vấp ngã và nhìn lại rồi bước tiếp:

And when you're fifteen, don't forget to look before you fall

But I've found time can heal most anything

And you just might find who you're supposed to be

I didn't know who I was supposed to be

At fifteen

(Tạm dịch: Và khi bạn 15, đừng quên nhìn trước khi trượt ngã/ Tôi biết rằng thời gian có thể chữa lành mọi vết thương/ Và bạn có thể biết được trong sâu thẳm, bạn là ai/ Nhưng tôi không biết con người thực trong tôi vào ngày tôi 15)

Ví dụ 2: Mean (Phát hành ngày 13/03/2011)

Một bài hát nói về nạn bắt nạt học đường, định kiến, nhãn dán từ người xung quanh, những cảm xúc tiêu cực trong một bạn trẻ. Tuy không trong tình trạng nghiêm trọng như vậy nhưng hồi còn là học sinh, mình hướng nội full-time, cũng phải đối mặt với những định kiến, nhãn dán nhất định, rất nhút nhát (trừ những lúc chơi thể thao bởi mình đã từng tham gia một số giải) và không dám bộc lộ quan điểm. Mean giúp mình có động lực để nỗ lực mỗi ngày, rèn luyện và trở nên tự tin, mạnh mẽ hơn. Mean cũng giúp mình hiểu hơn về cảm xúc của bản thân, rằng mình nên học cách bày tỏ ý kiến rõ ràng hơn, kiểm soát tiêu cực của tuổi teen và bình tĩnh hơn trong các tình huống đối mặt với ý kiến trái chiều. Lời bát hát được viết bởi tất cả sự đồng cảm, động viên với câu từ giản dị, đời thường:

But someday, I'll be living in a big ole city

And all you're ever gonna be is mean, yeah

Someday, I'll be big enough so you can't hit me

And all you're ever gonna be is mean

Why you gotta be so mean?

(Tạm dịch: Một ngày nào đó tôi sẽ sống trong một thành phố cổ lớn/ Vàc cậu sẽ mãi là một kẻ ích kỷ/ Một ngày nào đó tôi sẽ đủ lớn đến nỗi cậu không thể làm tổn thương tôi nữa/ Nhưng tại sao cậu lại ích kỷ đên vậy?)

Ví dụ 3: 22 (Tuổi 22)

Bài hát được phát hành năm ngày 13/02/2013, khi mình vẫn đang học cấp 2 và chưa thể hình dung được mình của tuổi 22 sẽ như thế nào nhưng mình cảm thấy háo hức mong chờ. Rồi vào ngày sinh nhật 22 tuổi, vào lúc nhận bằng tốt nghiệp đại học, lời bài hát một lần nữa vang lên trong tâm trí và mình cuối cùng đã hiểu hết cảm xúc trong đó. Đó là sự ăn mừng khi tốt nghiệp, không còn bận tâm đến deadline, ăn mừng một cột mốc đáng nhớ của tuổi trẻ. Bài hát cũng gửi gắm những lo âu sau tốt nghiệp nhưng mọi chuyện rồi cũng sẽ ổn thui, đến cột mốc nào thì hãy cứ tận hưởng đi, lo nghĩ nhiều làm chi.

‘’…We're happy, free, confused and lonely in the best way

It's miserable and magical, oh, yeah

Tonight's the night when we forget about the heartbreaksIt's time, oh-oh

(Hey!) I don't know about you

But I'm feeling twenty-two

Everything will be alright…’’

(Lời dịch khá dài nên các cậu search tạm Google nha)

Trong bài diễn văn nhận bằng Tiến sĩ danh dự của Đại học New York, chị ấy cũng đã đùa rằng: ‘’I'm 90% sure that the reason I'm here is because I have a song called '22’’ (Tạm dịch: Tôi chắc chắn 90% rằng lý do tôi có mặt ở đây là vì tôi có một bài hát tên là ‘’22’’). Sau đó tất cả đều cười ồ. Điều đó cũng đủ thấy bài hát có sức kết nối và ‘’liên quan’’ (relevant) mạnh mẽ như thế nào

2. Sự cải thiện tiếng Anh không chỉ dừng ở ngữ pháp, kỹ năng cơ bản mà còn cả cách tư duy về mặt ngôn từ.

Lưu ý: Vì giới hạn độ dài bài viết nên mình không thể phân tích sâu được.

Bởi tình yêu với bài hát của chị, cảm xúc mà các bài hát mang lại mà mình quyết tâm bằng được để học tiếng Anh, để hát và hiểu nghĩa cũng như câu chuyện đằng sau bài hát của chị. Vì tình yêu to lớn ấy mà mình luôn có động lực học và học không bao giờ chán. Sau 15 năm học tiếng Anh qua bài hát, dưới đây là 2 điều ảnh hưởng đến mình từ lời bài hát chị viết.

2.1. Về ngữ pháp

Mình hiểu rằng, để lời bài hát khớp với nhạc, đôi khi nhạc sĩ cần hi sinh ngữ pháp. Ví dụ như trong bài ‘’Love Yourself’’ (Justin Bieber) có đoạn ‘’Mama dont like you and she likes everyone’’, thay vì dùng ‘’Mama doesnt like you’’, thì dùng ‘’dont’’ để khớp nhịp. Trong các bài hát của Taylor, mình thấy ngữ pháp chị dùng ổn áp, ít khi sai lỗi và sử dụng đa dạng các thì, cấu trúc, hiện tượng ngữ pháp. Nhờ thuộc lời gần như phần lớn các bài hát của Taylor mà vốn tiếng Anh của mình cải thiện hẳn về độ chính xác và cách dùng ngữ pháp sao cho truyền tải được câu chuyện, ý đồ của bản thân.

Ví dụ 1: đoạn mở đầu bài ‘’Betty’’ về sự đa dạng và chính xác trong cách dùng thì:

Betty, I won't make assumptions (tương lai đơn) About why you switched your homeroom, but I think it's 'cause of me (Quá khứ đơn, hiện tại đơn)

Betty, one time, I was riding on my skateboard (quá khứ tiếp diễn)

Ví dụ 2: Đoạn Pre-Chorus trong I can see you dùng một loạt câu điều kiện loại 2 để nói về một mối tình bí mật và mong muốn bày tỏ ước nguyện cho người kia biết.

But what would you do if I went to touch you now?

What would you do if they never found us out?

2.2. Về nghệ thuật dùng từ

Taylor là một trong số ít các nghệ sĩ khiến mình thán phục về nghệ thuật dùng từ, cách chị ấy ví von, so sánh để thành công truyền đạt câu chuyện muốn kể. Chị ấy là một trong những ca sĩ đầu tiên giúp mình nhận ra: À, hóa ra là còn có thể dùng như thế này được. Chị biến những từ vựng, câu quen thuộc thành một bài thơ có nhịp điệu và mang tính logic cao.

Ví dụ: Bài ‘’Champagne Problems’’ ở album Evermore kể về cảm xúc của một cô gái từ chối lời cầu hôn của bạn trai do những vấn đề tâm lý cá nhân và sự chưa sẵn sàng. Bài hát cho thấy cô gái nhận thức rõ về trách nhiệm của mình trong sự đổ vỡ và nhưng gì đã gây ra cho bạn trai. Champagne Problems theo cách mình hiểu từ Urban dictionary định nghĩa là những vấn đề không phải quốc gia đại sự gì nghiêm trọng nhưng với một cá nhân thì đó vẫn là vấn đề cần đối mặt và giải quyết. Ở đây, với bài này, mình còn hiểu là ‘’Em có một vấn đề khó diễn tả, cứ ở mãi trong lòng và làm tổn thương em. Em nghĩ em cần tới rượu vang để giải quyết nó’’.

‘’…Your heart was glass, I dropped it

Champagne problems…’’

(Trái tim anh là thủy tinh và em làm rơi nó/ Vấn đề rượu vang)

…

‘’You had a speech, you're speechless (dùng family word của từ ‘’speech’’ để mô tả sự đối lập)

Love slipped beyond your reaches

And I couldn't give a reason

Champagne problems…’’

(Tạm dịch: Anh có một bài nói và giờ anh không nói được lời nào/ Tình yêu đã trượt qua tầm với của anh/ Và em thì không thể đưa ra một lý do nào cả/ Vấn đề ‘’rượu vang’’)

Mặc dù không trực tiếp mô tả cảm xúc vỡ vụn và tội lỗi, nhưng việc ví von trái tim như thủy tinh và làm rơi nó gợi cho mình liên tưởng trực tiếp đến cảm giác của nữ chính khi hồi tưởng lại tất cả các sự việc.

Một điều thú vị khi làm fan của Taylor là mình luôn phải đoán xem ẩn ý phái sau bài hát là gì qua các câu từ, phải tra từ điển liên tục để hiểu cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng và câu chuyện phía sau. Chính vì vậy, vốn từ vựng của mình tăng lên đáng kể và khi du học UK, mình hiểu nhanh hơn ẩn ý phía sau các câu nói hàng ngày và biết cách dùng câu từ để đùa lại hoặc kể một câu chuyện cho hấp dẫn hơn.

Ngoài ra, về phát âm, chị ấy luôn phát âm rất rõ ràng và dễ nghe, dễ bắt chước nên mình có thể nghe và lặp lại nhiều lần thông qua học hát các bài hát của chị. Dù mình tự thấy bản thân phát âm của mình vẫn còn nhiều khuyết điểm nhưng nhờ chị mà mình đã cải thiện hơn.

Cảm ơn các cậu đã kiên nhẫn đọc đến đây. Vậy là hết phần 1 rùi đó. Dù phân tích còn chưa sâu và mình nhận thấy còn nhiều điểm cần khai thác nhưng mình hi vọng phần 1 truyền tải được phần nào tình yêu và sự ảnh hưởng của Taylor Swift đến mình. Mình sẽ viết tiếp phần 2 liên quan đến Đề tài tài sáng tác, phim tài liệu và cuộc sống bên lề.

Thân ái,

Trengzie Homie - Cô bạn cùng nhà